Tirilye

Alaçatı’nın bi 15 sene önceki halini hatırlayanlar parmak kaldırsın? Hani Alaçatı’nın sadece İzmirlilerin bildiği ve haftasonları sıkça gittiği ama ününün İzmir il sınırlarınından dışarıya taşmadığı bir hali vardı. Kapı önüne sandalyelerde teyzeler muhabbet eder, git gide yıkıntıya dönen bakımsız ama tatlı tarihi evlerde ailelerin ocakları tüter, biz şehirli çocukları sokaklarında dolaşırken bir bohemia sarardı. Ama bir yandan da tek tük cillop restoran ve pansiyonlar da buranın nasıl alıp başını gideceğini işaret ederdi ya, şimdi de Trilye aynı böyle. Eski bir balıkçı köyü olan Tirilye’nin romantik tarihi dokusu, medeni sakinleri ve güzel coğrafyası ile hamuru bizce çok potansiyel taşıyor.

Tirilye’de tarih var, manzara var, deniz var ama biz en çok sizi hamakta sallanırmış gibi dinlendiren, yavaşlatan yanını sevdik. Artık sonbaharın getirdiği dinginlik midir yoksa Trilye’nin her zamanki bohem halleri midir, nedir, bizde Pasiflora etkisi yaptı; gevşedik. Üzerine bir de Trilye’nin alamet-i farikası rakı balık keyfi yapıp, o huzurunu içimize iyice mühürledik.

Tirilye = Trilye = Zeytinbağı

Bu üç isim de aynı yer için kullanılıyor. Tabelalarda farklı farklı görürseniz kafanız karışmasın.
Trilye’nin adı 1909’da süikaste kurban giden Mahmut Şevket Paşa’nın anısına MahmutŞevketPaşa olarak değiştirilmiş ama halk Tirilye demeye devam etmiş. Bunun üzerine 1963 yılında “Zeytinbağı” olarak ismi tekrar değiştirilmiş. Bu isim de benimsenmeyince 2011’de tekrar Tirilye olmuş.

Ne kadar zaman ayırmalı?

İnzivaya çekilme modunda olanlar genelde tüm haftasonunu burada geçiriyor ama gezip görmek isteyene yarım gün yeter. Biz genelde Mudanya ile Trilye’yi aynı gün gezmeyi öneriyoruz. Mudanya önerilerimiz için tıklayın.

 TRİLYE’DE NE YAPILIR?

① Tarihi Trilye Sokaklarınında Salının

Tirilye kesinlikle o bohem ruhunu kapı önlerinde tın tın öten rüzgar süslerinden, bir kısmı restore edilmiş, bir kısmı zamana yenik düşmüş evlerinden alıyor. Tam avare avare turlamalık.

Genelde 2 – 3 katlı, ahşap veya taş 150 – 200 yıllık geleneksel evler Osmanlı – Rum sentezi. Araya malesef beton binalar da karışmış ama yine de çok güzel. Fotograf makinalarınıza şenlik görüntüler yakalayabilirsiniz.

Dolanırken özellikle atlamamanız gereken yerleri aşağıdaki Gezilecek Yerler bölümünde bulabilirsiniz.

② Trilye’de Kahvaltı Çamlı Kahve’de Yapılır!

Çamlı Kahve, Trilye’yi yukarıdan gören bir falezin üzerine kurulmuş, bir yanında uçsuz bucaksız deniz, bir yanında Trilye çatıları, harika manzaralı bir yer. Her ne kadar kahvaltı çeşitleri pek envai olmasa da, bizce (ve bize yazan Bursalı Evde Yoklarca) Tirilye’de kahvaltı yapılacak en güzel yer. Biraz menü olarak kısıtlı, mesela gözleme olarak ıspanaktı, kıymaydı gibi şeyler yok, tostun gözlemeleştirilmiş hali var: Sucuklu, kaşarlı, karışık gibi. Yemekler çok özel olmasa da haftasonları insanlar buraya serpme kahvaltı yapmak için yığılıyorlar çünkü konumu, ambiyansı gerçekten hoş. Saat 10’dan sonra denize nazır masaları kapmakta zorlanabilirsiniz. Kahvaltı için başka planlarınız olursa da en azından bir çay kahve keyfi için uğrayın.

Tirilye’nin girişinden itibaren sizi Çamlı Kahve’ye götürecek levhaları takip ederek ve kısa bir yokuş çıkarak buraya ulaşabiliyorsunuz. Arabayla gelecekler için ücretli otoparkı da var. Mekan hakkında daha ayrıntılı bilgiyi yeme-içme bölümünde verdik.

③ Zeytin ve Zeytin Ürünlerini Deneyin

Gemlik gibi, Tirilye’nin de zeytini meşhur. Bir zamanlar Trilye zeytini olarak dünyada bilinirmiş. Özellikle de sofralık zeytini. Trilyeliler de büyük oranda zeytincilikle geçimlerini sağlıyorlar. Hatta ve hatta bölgenin ismi, sırf buradaki zeytin ekonomisine ithafen 60’larda Zeytinbağı olmuş (Şimdi yine Tirilye). Zeytinden yapılmış hediyelik eşyalar satan tatlı dükkanlar var. Kesinlikle zeytin kolonyasını denemeden gitmeyin deriz.

④ Homini Barbun

Burası eski bir balıkçı köyü, ve balığın her türünü de harika yapıyorlar, lafımız yok. Ama özellikle barbun diye ısrar ediyorsak da bir sebebi var. Tarih boyu buraların barbunu öyle meşhurmuş ki, Trilye ismi barbunun Rumcası olan “trigliya”dan alıyor. Favori balık restoranlarımızı da ağaşıdaki Yeme – İçme bölümünde listeledik.

Not: Tirilye isminin kökenine dair bir diğer varsayım da Rumca 3 rahip kelime bütününden geldiği. Hristiyanlığa freski sokmak istedikleri için afaroz edilen 3 rahibin buraya yerleştiği biliniyor. O yüzden aklınız levrekte kaldıysa, buyrun. 

TRİLYE VE ÇEVRESİNDE GEZİLECEK YERLER

Öncelikle Rumlardan kalan dini ve kültürel yapıların hepimizin ortak mirası olduğunu, devlet himayesinde korunmak yerine özel mülk olarak satılmasından duyduğumuz üzüntüyü  belirtmek isteriz.

👣 Fatih Cami ve Avlulu Hamam

Tirilye ve çevresinde Rumlardan kalan önemli dini yapılar var. Üç manastır, yedi kilise, üç ayazma ve Ortodoks Rum mezarlığı. Tirilye gibi küçük bir yerde bu kadar yoğun dini yapının görülmesi buranın dini öneme sahip bir yer olduğunun göstergesi. Burası aslında eski ismi Hagios Stephanos olan, 7. yüzyıl Bizans’ından kalma eski bir kilise. 1560’de kiliseye minare ve mihrap eklenerek ismi Fatih Camisi olmuş. Tirilye limana tepeden baktığınızda dikkat çeken yapılardan çünkü her ne kadar camiye çevrilmiş olsa da bütünlüğü bozulmamış yapılardan. Fatih Cami yanında, Yavuz Sultan Selim tarafından yaptırılmış olan Avlulu Hamam da önemli tarihi yapılardan. Burasının da kültür merkezi olması planlanıyor.

 Trilye Taş Mektep

Tirilye’nin en ikonik binası olan 4 katlı Taş Mektep, Neo Klasik tarza 1909‘da yapılmış. 1839 Tanzimat Fermanı sonrası batı tarzı düzenlemeler yapmaya yönelen Osmanlı Devleti’nin eğitim alanındaki reformlarının hala ayakta olan örneklerinden biri olması açısından önem taşıyor. Trilye metropoliti Chrisostomos tarafından yaptırılan okul, mübadele sonrası 1924 yılında Kazım Karabekir tarafından önce öksüzler evi olarak tekrardan kullanıma açılmış 1928’de de ilkokul olarak kullanılmaya devam edilmiş. 1988’de bina çatısındaki ve cephesindeki sorunlar nedeniyle çürüğe alınarak tamamen boşaltılmış. Ta 2000’lere gelinene kadar kaderine terk edilen bu güzelim yapı, son yıllarda Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi ve Mimarlık Fakültesi’nin yakın markajına girmiş. Şimdilerde ise Mudanya Belediyesi’nce yapılan açıklamalara göre restorasyonu tamamlandıktan sonra kültür – turizm merkezi olarak halka açılması planlanıyormuş.

 Trilye Dündar Evi

Dündar Evi de aslında Yuannes Kilisesi adında bir 19. yüzyıl kilisesi. Duvarlarında taştan oyma Bizans işlemeleri var. Mübadele sonrası özel mülk olan yerlerden. O dönemde Giritli bir ailenin yaşadığı bina, daha sonra burayı bir apart otel haline dönüştürmek isteyen bir iş adamına satılmış. Ancak bürokrasi yüzünden işler umduğu gibi gitmeyince o da vazgeçip satılığa çıkarmış. Bugün burası kullanılmadığı için biraz atıl bir durumda.

 Kemerli Kilise (Başmelekler Kilisesi)

Fotoğraf Kaynak: www.bursa.gov.tr

13. yüzyıldan kalma yapılardan olan Kemerli Kilise ‘nin dünyanın en eski üçüncü kilisesi olduğuna dair bazı iddialar ortaya atılmış ancak bunun doğru olmadığı düşünülüyor. Kesin olarak bilinen bir şeyse Bakire Meryem’e adanmış olduğu. Aslında Tirilye’de değil, ona 5 kilometre mesafedeki Kumyaka’da. Freskolarının geçmişi ise 14. ve 18. yüzyıl aralığına denk geliyor. Burası günümüzde özel mülk. En son satışa çıktığında Bursa Metropolitliği Prof. Dr. Elpidophoros Lambriniadis tarafından satın alınmış. Halen Rumlar burayı yılda iki kez yortu ve paskalya günlerinde ziyaret ediyor.

 Aziz Vasil Kilisesi

Foto Kaynak: arkitera.com

Mübadele sonrası öksüzler evi olan Taş Mektep öğrencilerinin yemekhanesi olarak kullanılan bu kilise, sonraki dönemlerde de sinema ve düğün salonu olarak kullanılmış. 2009’da restorasyonu tamamlandıktan sonra da kültür merkezine dönüştürülmüş.

 Medikion Manastırı ve Aya Yani Manastırı

Burası da Tirilye ve Tirilye’yi batı yönünde geçtikten sonraki belde olan Eşkel arasına bulunan, aslında 8. yüzyılda Anadolu azizleriden Aziz Sergios’a adanmış ama 11. yüzyılda ismi Medikion Manastırı’na evrilen bir manastır. Fakat günümüze o zamandan bu zamana sadece giriş kapıları ve duvarları kalmış durumda. Bir diğer Bizans mirası Aya Yani Manastırı da 709 – 1922 yılları arasında aktif bir şekilde işleyen ama günümüze sadece yıkılmış duvar kalıntıları kalan tarihi yerlerden.

 Tabut Ev

Bu eve girenlerin bir hafta içinde açıklanamayan sebeplerle ortadan kaybolmasından ötürü yeraltından güçlerce yönetildiğine inanılıyor. Şaka, şaka! İsmi sadece ince uzun tipinden geliyor. İki sokağın arasına sıkışmış, çok tatlı bir yapı.

Postane

1902’de postane olarak yapılan bu binanın ilk katı taş, üzerindeki 2 katı ise ahşap. Şu an özel mülk olan binayı sahipleri çok güzel renove etmişler.

Buraya gelmişken alt katındaki Zeytinci isimli dükkana kesin uğramalısınız. Tirilye’nin en şen, en şen şakrak insanı olan Adnan Abi‘nin zeytincisi burası. Kendisi ile yoldan geçerken tesadüfen tanıştık. Deli deliyi bulur diye boşuna dememişler. Fear Factor’a falan katılmış enerji bombası bir insan. Bizden mutlaka selam söyleyin. Bizi kesin hatırlayacaktır.

PLANLAMA ÖNERİSİ

• MUDANYA MERKEZ – Mudanya Merkez ve Zeytinbağı rotalarını birbirine bağlanabilecek paket bir günübirlik program şeklinde düşünebilirsiniz. Zira birbirlerine sadece 11 kilometre 15 dakika mesafedeler. Bizce gündüz Mudanya merkezi bitirip, öğle ve öğleden sonrayı Tirilye’ye ayırıp, akşam yemeği için tekrar Mudanya merkeze geçmek en ideal program olur. Sonrasında ister feribota ve denizotobüsüne atlayıp geri dönersiniz, ister burada konaklayarak aşağıdaki diğer seçeneklerle devam edebilirsiniz:
• GÖLYAZI –  Tirilye’ye güney yönünde 39 kilometre 50 dakika mesafedeki, Uluabat Gölü üzerinde yüzermişçesine süzülen balıkçı yarımadası Gölyazı‘ya uğramanızı tavsiye ederiz.
• CUMALIKIZIK – UNESCO Dünya Mirası listesindeki, Osmanlı sivil mimarisinin en ama en güzel örneklerini göreceğiniz Cumalıkızık Köyü için de 2-3 saat ayırmanız kafi olacaktır.
• BURSA MERKEZ – Osmanlı İmparatorluğu’nun doğduğu yer olarak UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi‘nde olan Bursa Merkez Trilye arası 42 kilometre yaklaşık trafikle 1 saat. Hazır buradayken merkeze inip iskender yemek isteyebilirsiniz diye Bursa’da İskender Nerede Yenir? yazımıza bakabilirsiniz.

TRİLYE OTEL VE PANSİYONLARI

Trilye’de bütçenize göre bir sürü otel mevcut. Öne çıkan birkaç yer:

Yüksek Bütçe için Tirilye Otelleri (200 TL’den çok)

Trilyalı Butik Hotel
Burası, deniz manzaralı, dekorasyonu yalıyı andıran hoş bir otel. Detaylı bilgi & rezervasyon

Orta Bütçe için Trilye Otelleri (100-200 TL arası)

Trilye Kaplan Hotel
Tatlı bir bahçesi, ilgili çalışanları olan ve konumu da çok iyi bir otel. Odalar temiz ve kahvaltıda yöresel lezzetler var.
Detaylı bilgi & rezervasyon

Trilye Evi Otel
Kahvaltısı, temizliği ve güleryüzlü personeliyle Tirilye’de çok samimi bir adres. Dekorasyonu da çok şirin. Detaylı bilgi & rezervasyon

Diğer Tirilye Otelleri ve Pansiyonları

Tirilye içindeki TÜM OTELLERİ VE PANSİYONLARI görmek için 👉  TIKLAYIN

TRİLYE RESTORANLARI

Çamlı Kahve

Çamlı Kahve Trilye’nin en popüler yeri. Denize karşı manzarası ve serpme kahvaltısıyla meşhur. Ama burayı asıl meşhur eden şey Canan Tan’ın Yüreğim Seni Çok Sevdi kitabında geçmesi. Serpme kahvaltı 25 TL
Web Sitesi: www.camlikahve.com Tel: 90 224 563 2625 Konum için tıklayın.

Şeker Ev Balık Restaurant

Balıkları günlük, mezeleri bomba… Burası da deniz ürünleriyle ünlü tatlı bir aile işletmesi, mekan sahipleri çok ilgili, hoş insanlar.
Adres: İskele Caddesi Yalı Sokak No:9 Tirilye Mudanya 16970 Mudanya Tel: 02245632006  Websitesi: www.sekerev.com Konum için tıklayın.

Vedat’ın Yeri

Mezeleri acayip lezzetli, rakı-balık ikilisini Trilye’de yapabileceğiniz en iyi birkaç meyhaneden biri. Giderseniz ciğer denemeniz tavsiyemiz olur.
Adres: Trilye Mevkii İskele Caddesi Yalı Sokak Zeytinbağı Mudanya Tel: 02245632086 Konum için tıklayın.

Trilye Bağ Evi Kahvaltı ve Restaurant

Trilye’de kahvaltının en keyifli adreslerinden biri. Manzarası şahane, şehrin gürültüsünden uzak. Haftasonu epey dolu olduğundan haftaiçi gitmenizi öneririz.
Adres: Zeytinbağı Mahallesi Trilye Mudanya 16190 Tel: 02245632525 Websitesi: tirilyebagevi.com Konum için tıklayın.

Mahur Restaurant

Balıkları, mezeleri için gitmeye değer. Ama sipariş vermeden fiyatlara dikkat etmenizi öneririz.
Adres: İskele Cad./çeşme Sok. No:1, Mudanya/Bursa Tel: 02245632667 Konum için tıklayın.

Tirilye Hera Balık Restaurant

Hera Butik Otel’in altındaki Hera Balık Restaurant rakı-balık için tercih edebileceğiniz bir mekan. Samimi bir ortamı ve lezzetli yemekleri var.
Adres: Tirilye Mahallesi Yalı Sokak No:16 Zeytinbağı Mudanya Bursa Tel: 02245632020 Websitesi: www.tirilyeheraotel.com Konum için tıklayın.

TRİLYE NEREDE?

Tirilye, Bursa, Mudanya’ya bağlı, Maramara Denizi’ne kıyısı olan bir sahil kasabası.
Mudanya Trilye arası 11 kilometre 15 dakika,
Bursa Trilye arası, 42 kilometre 52 dakika,
Cumalıkızık Trilye arası 60 kilometre, 1 saat,
Gölyazı  Trilye arası 41 kilometre, 50 dakika mesafede bulunuyor. Konum için tıklayın.

TİRİLYE’YE NASIL GİDİLİR?

İstanbul’dan gelecekseniz en kolayı kendinizi İDO ya da BUDO‘nun seferlerinden birine atmak. Aracınızla gelecekseniz feribota, yaya gelecekseniz deniz otobüsüne bakabilirsiniz. 95 dakikada kolayca varıyorsunuz. Araçlıysanız, ferbottan indikten sonra sağa dönün ve Zeytinbağı (ya da Trilye) tabelalarını takip edin, 15- 20 dakikaya varırsınız. Ancak haftasonu ise sürenin uzaması kuvvetle muhtemel. Yayaysanız da hemen iskelenin önünden geçen ana yola çıkıp dolmuş bekleyebilirsiniz. Ama bazıları çok gıcık, boş olsalar da durmayabiliyorlar. Ayrıca Trilye-Bursa Organize Sanayi arası sefer yapan Zeytinbağı Belediyesi Özel Halk Otobüsleri de 6:30-18:30 arası yarım saatte bir Mudanya’ya uğruyor. 18.30’dan sonra sefer sıklığı azalıyor.

Tabi hiç denizyolunu karıştırmayıp tamamen karayoluyla şahsi aracınızla gelmeyi de tercih edebilirsiniz. Böylece yol sizin için 179 kilometre 2 saat 48 dakika sürüyor. Şehirlerarası özel otobüs firmalarının seferleriyle Bursa merkeze gelip buradan her 30 dakikada bir kalkan Trilye – Kumyaka – Mudanya – Bursa hattı Zeytinbağı Belediyesi Özel Halk Otobüsleri ile ulaşım sağlayabilirsiniz. Seferler 6:30-18:30 arası yarım saatte bir akşam ise sefer araları uzuyor. Tüm otobüs seferleri için tıklayın.

Ayrıca Bursa’dan Mudanya’ya karşılıklı minibüs seferleri de bulunuyor. En fazla iki aktarma yaparak da Trilye’ye geçebilirsiniz.

İstanbul’dan Deniz Yoluyla Mudanya

Budo

İstanbul’dan Mudanya’ya en kolay ulaşımı budo seferleri ile yapabilirsiniz. Yolculuk 1 saat 50dk sürüyor. Eminönü veya Büyükçekmece’den yapılan günlük seferler var. Detaylı bilgi ve sefer saatleri için tıklayın.

Deniz Otobüsü (İDO)

İstanbul – Mudanya arasında İDO’nun Beşiktaş-Kadıköy-Yanikapı-Bursa deniz otobüsü hattı var. Yolculuk yaklaşık 95 dakika sürüyor ve günde ortalama karşılıklı iki sefer var. Deniz otobüslerinin sadece yolcular için olduğunu hatırlatmakta fayda var. İdo sefer saatleri hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Hızlı Feribot (Yenikapı Mudanya Hızlı Feribot)

İstanbul’dan Mudanya’ya arabanızla gelecekseniz de hızlı feribot seçeneği var. İDO feribot sefer saatleri hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

TRİLYE’NİN TARİHİ

Tirilye tarih boyunca Misyalılar, Traklar, Antik Romalılar, Bizanslar ve 1320-30 itibariyle de Osmanlılar’a ev sahipliği yapmış. Osmanlıların buraya gelişinden sonrada burada Rum nüfusu ipekçilik, şarapçılık, balıkçılık ve zeytincilik yaparak yaşamaya devam etmiş. Özellikle zeytin ve zeytinyağının büyük coğrafyalarda ünlü olduğu biliniyor. 14oo’lerin ikinci yarısında buraya 30 hane Türk ailesi yerleştirilmiş. 1923’teki mübadeleye kadar burada yoğun olarak Rumlar yaşıyormuş. Hatta 1908 yılında yapılan sayıma göre burada 3657 Rum, 109 Türk varmış. Mübadele sonrası buradaki Rum halkının önce bir bölümü sonra da tamamı Yunanistan’a göç etmiş. Şimdi ise bir tek Rum bulunmuyor.

Giden Rum nüfusun evleri aynı Mudanya’daki gibi çoğunlukla Girit‘ten gelen Türklere verilmiş. Şimdilerde kasabanın temel geçim kaynağı ağırlıklı olarak turizim ve zeytincilik. Bu nüfus değişimi Tirilye’nin mimarisini de etkilemiş. Trilye’de eski camilerin yanı sıra kiliseler, manastırlar, hamamlar, hatta kiliseden devşirilen camiler var.

Kaynak:http://www.bizevdeyokuz.com/trilyede-gezilecek-yerler