Fahrünnisa Kadıbeşegil

Fahrünnisa Kadıbeşegil (d. 1926, Bursa – ö. 9 Ekim 2009, İzmir), Türk yazar, çevirmen ve ressam.

Yaşamı

Fahrünnisa Kadıbeşegil, 1926 yılında Bursa’da doğdu. Kenan Özbel ve Eşref Üren’den resim dersleri aldı. Gazi Eğitim Enstitüsü Resim Bölümü’nü kazandı. Bu bölüme devam etmeyerek, Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesiİngiliz Filolojisi’ne geçti. Bu bölüme de devam etmeyere, Tiyatro Bölümü’nü bitirdi, ancak yaşamı boyunca resimle ilişkisini kesmedi. Özellikle 1970 yılından itibaren, yılda en az üç kez Anadolu’nun çeşitli il ve ilçelerinde resim sergileri açarak, halka resim sanatını tanıtmaya ve resim sergilerini ziyaret etme alışkanlığı kazandırmaya çalıştı.

1972 yılında, merkezi Vichy’de bulunan Birleşmiş Kadınlar Kültür ve Sanat Derneği’nin Türkiye şubesinin kurucuları arasında yer aldı. İki yılda bir yapılan biannellere, özel ve karma sergilere katıldı. Kadıbeşegil’in, yurt içinde ve yurt dışında 250’ye yakın eseri çeşitli koleksiyonlarda yer almaktadır.

Kadıbeşegil, resim sanatı üzerine görüşlerini şöyle dile getirmiştir:”Sanat başlangıçta bir sevme işidir. Ağacı, çiçeği, hayvanı, insanı… İşte resim bu sevme işini söyleme şekillerinden biridir. Ve sesli düşünmenin görsel karşılığıdır diyebiliriz. Ama hep devinim içindedir. İnandığı değerler için ve değerler adına yaratır. … Sanat sürekli aramak ve değişmek demektir. Bu da sürekli çalışmayı gerektirir. İyi bir resim baktığı şeyi kutsamalı ve ruhu usulca tutuşturmalıdır.”

Snatçı, kendi resim anlayışı konusunda ise şunları söylemiştir: “Renge önem veriyorum. Az sayıdaki renk arasında zengin ilişkilere ulaşmak çabasındayım. … Manzaraya yönelmemin nedeni, kendimi daha özgür hissetmemdir. Hayali resim yapmam. Hep doğa karşısında resim yaparım ve onunla bütünleşmeye çalışırım. … Plastik öğelerin başında ışık ve renk ilişkisi yatar. Işık ve renk anlayışımı boya ve onun doğal biçimlenişine verdiğim önem tamamlamaktadır.”

Resmin yanı sıra, 1974 yılından itibaren, Ankara’da “Oluşum” adında bir aylık edebiyat dergisini çıkarttı. Tanınmış yazar ve şairlerlerin yanı sıra, genç yeteneklere de dergide yer verdi.

Kadıbeşegil’in yaşamında tiyatro da önemli bir yer tuttu. Mary Howard’ın “Geçmişteki Gölgem”, Guiseppe Patroni Griffi’nin “Diyelim ki Bir Yemekte”, Hubay Miklos’un “SphinX” gibi birçok tiyatro yapıtının çevirisini yaptı. Sandy Wilson’ın “Erkek Arkadaş (The Boy Friend)” adlı müzikali, William Somerset Maugham’ın “Sadık Zevce” ve Guiseppe Patroni Griffi’nin “Diyelim ki Bir Yemekte” çevirileri, sahnelenen eserler arasındadır.

Kadıbeşegil, İngiliz, Macar, Polonya ve Çin edebiyatlarından seçilmiş öykü, şiir ve tanıtım yazılarını “Kendi Kalemlerinden” adıyla kitaplaştırdı. 1974 yılında İmre Sarkadi’den çevirdiği “Korkak” ve 1981 yılında yazdığı “Mustafa Kemal’i Anlamak” adlı yapıtlar, Kadıbeşegil’in Oluşum Yayınları’ndan çıkarttığı yapıtlar arasındadır.

Fahrünnisa Kadıbeşegil, 9 Ekim 2009’da İzmir’de vefat etmiştir.

Kitapları ve Derlemeleri

• Mustafa Kemal’i Anlamak
• ‘Oluşum’ da Cemal Süreya
• Yabancı Kalemlerden Seçkiler (Derleme, Tanıtım)
• Kendi Kalemlerinden
• Esintiler (Şiir)

Tiyatro Yapıtı Çevirileri

• Mary Howard, “Geçmişteki Gölgem”
• Guiseppe Patroni Griffi, “Diyelim ki Bir Yemekte”
• Hubay Miklos, “SphinX”
• William Somerset Maugham, “Sadık Zevce”
• Guiseppe Patroni Griffi, “Diyelim ki Bir Yemekte”
• İmre Sarkadi, “Korkak”
• Joyce Rayburn, “Hangisi Babası…”
• Sandy Wilson, “Erkek Arkadaş (The Boy Friend)” (Müzikal)
• Sandy Wilson, “Boşa Beni Sevgilim” (Müzikal)

kAYNAK:WİKİPEDİA